Father… figure
Η τρίτη Κυριακή του Ιουνίου έχει θεσπιστεί παγκοσμίως ως η Ημέρα του Πάτερα. Φέτος αυτή η μέρα πέφτει στις 18 Ιουνίου, όμως δυστυχώς πολλά παιδιά δεν θα γιορτάσουν με τους μπαμπάδες τους και πολλοί μπαμπάδες –αντίθετα με την επιθυμία τους– θα στερηθούν τα παιδιά τους.
Της Άννας Δάλλα
Τα παιδιά δικαιούνται και τους δύο τους γονείς
Όταν ένα ζευγάρι με παιδιά χωρίζει, εκτός από όλα τα συναισθηματικά, ψυχολογικά, οικονομικά και πρακτικά ζητήματα, το σημαντικότερο που έχει να διαχειριστεί είναι τα παιδιά και το πώς θα διατηρήσουν τη σχέση τους και με τους δύο γονείς. Άλλωστε, τα παιδιά, εκτός του ότι έχουν ανάγκη, έχουν και δικαίωμα να έχουν και τους δύο γονείς τους στη ζωή τους, είτε οι αυτοί είναι μαζί είτε είναι χωρισμένοι. Πρόκειται λοιπόν για μια υποχρέωση που βαρύνει τους δύο γονείς: το να βρίσκουν έναν τρόπο να επικοινωνούν και να συνεννοούνται ώστε να μπορούν τα παιδιά τους να περνάνε αντίστοιχο χρόνο τόσο με τη μητέρα όσο και με τον πατέρα τους.
Πολλοί ειδικοί που έχουν ασχοληθεί με το θέμα εξηγούν ότι σύμφωνα με τις επιστημονικές έρευνες –απουσία κακοποιητικού ή αμελούς γονέα– η κοινή φυσική επιμέλεια με εναλλασσόμενη κατοικία είναι η καλύτερη δυνατή ρύθμιση της επιμέλειας των παιδιών από πολύ μικρή ηλικία. Και βέβαια, όταν οι σχέσεις μεταξύ των δύο γονέων είναι καλές, μας φαίνεται εφικτό να ασκείται η συνεπιμέλεια. Τι γίνεται όμως όταν αυτό δεν ισχύει; Όταν οι γονείς βρίσκονται σε αντιδικία; Πώς θα προστατευτούν τα παιδιά από την «εργαλειοποίησή» τους, από την αποξένωση από τον έναν γονέα και από τις ψυχολογικές και νευροβιολογικές επιπτώσεις του στρες σε αυτά αλλά και στους γονείς τους; Αυτό είναι ζήτημα της Πολιτείας και του Νομοθέτη, που χρειάζεται να εξασφαλίσουν ότι, εκτός αν ένας γονιός κριθεί ακατάλληλος από την Πολιτεία, θα πρέπει οι δύο γονείς να έχουν ίσο χρόνο με τα παιδιά τους. Παράλληλα, είναι ζωτικής σημασίας να ενισχύεται από τους θεσμούς η προσπάθεια των γονέων να αντιμετωπίζονται τα ζητήματα που αφορούν το παιδί με αμοιβαία αποδεκτές λύσεις και να προωθείται ο μεταξύ τους διάλογος για ζητήματα που το αφορούν.
Οι επιστημονικές έρευνες στηρίζουν την κοινή φυσική επιμέλεια
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που ζουν σε κοινή φυσική επιμέλεια και από τους δύο γονείς (που σημαίνει ότι το παιδί πρέπει να περνάει τουλάχιστον το 35% του χρόνου του με τον κάθε γονιό) έχουν λιγότερα ψυχοσωματικά συμπτώματα και καλύτερη συναισθηματική υγεία. Επίσης, παρουσιάζουν λιγότερες συμπεριφορές υψηλού κινδύνου στην εφηβεία (π.χ. χρήση αλκοόλ, ουσιών κ.λπ.).
Η σημασία του πατέρα στην ανατροφή του παιδιού
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι στην Ελλάδα δεν έχει εδραιωθεί η αντίληψη ότι το καλύτερο για ένα παιδί είναι η από κοινού και εξίσου ανατροφή του. Κι αυτό συμβαίνει γιατί, μεταξύ άλλων, δεν έχει γίνει αντιληπτός ο ρόλος του πατέρα, ο οποίος είναι σημαντικός για την ανατροφή του παιδιού όσο και η μητέρα. Η πατρότητα είναι το ίδιο σημαντική και απαραίτητη όπως και η μητρότητα και κάθε παιδί έχει ανάγκη να νιώθει αγάπη, αποδοχή, φροντίδα και ασφάλεια τόσο από τη μητέρα όσο και από τον πατέρα του. Η αλληλεπίδραση με τον πατέρα είναι εξίσου σημαντική στην εξέλιξη της προσωπικότητάς του. Όταν ο πατέρας δεν δίνει αγάπη στο παιδί, το επηρεάζει στον ίδιο βαθμό που το επηρεάζει η στέρηση της μητρικής αγάπης, στην αυτοπεποίθηση και στη συναισθηματική του σταθερότητα. Ο κίνδυνος ένα παιδί να αναπτύξει επιθετική συμπεριφορά, να γίνει χρήστης ναρκωτικών ή να έχει εγκληματική συμπεριφορά επηρεάζεται από την αποδοχή ή την απόρριψη και από τους δύο γονείς. Η αγάπη και η στοργική ανατροφή του παιδιού από τον κάθε έναν από τους γονείς του έχει μια ισοδύναμη θετική επιρροή στην ευτυχία του, στην κοινωνική και σχολική του επιτυχία από την παιδική ηλικία μέχρι την ενηλικίωσή του.
3 στους 4 πατεράδες θεωρούν ότι βιώνουν διακρίσεις αναφορικά με την πατρότητα
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με αποτελέσματα πανελλαδικής έρευνας, σε ποσοστό 75% οι πατεράδες (29% των παντρεμένων και 86% των χωρισμένων) δήλωσαν ότι βιώνουν διακρίσεις λόγω φύλου αναφορικά με την πατρότητα και τα παιδιά, κυρίως με τη μορφή ψευδών κατηγοριών σε ποσοστό 57%, περιορισμένη ενημέρωση/πληροφορίες σχετικά με τα παιδιά σε ποσοστό 52%, τον ορισμό του ασκούντος την επιμέλεια του παιδιού από τα δικαστήρια σε ποσοστό 34%, την άδεια ανατροφής σε ποσοστό 25% κ.ά. Το 59% των πατέρων ανέφερε συμπεριφορές γονικής αποξένωσης (12% των παντρεμένων και 69% των χωρισμένων). Το 41,4% δήλωσε ότι τέτοια φαινόμενα εντάθηκαν την περίοδο του κορονοϊού. Το 56-80% των πατέρων θεωρεί ότι οι διακρίσεις αυτές έχουν πολύ σημαντικές ή καταστροφικές συνέπειες για τη σχέση τους με τα παιδιά, την ευεξία των ίδιων και των παιδιών, καθώς και την εκπαίδευσή τους.