Θέλουμε να αλλάξουμε κάτι στη ζωή μας και πιστεύουμε ότι ο μόνος τρόπος είναι να πάρουμε μια ρηξικέλευθη απόφαση, πιέζοντας τον εαυτό μας να την ακολουθήσει κατά γράμμα. Οι ειδικοί διαφωνούν και τονίζουν ότι αυτός είναι ο σίγουρος τρόπος να μην καταφέρουμε τελικά τίποτα. Μας μιλούν για στόχους ρεαλιστικούς και μας προτείνουν μεθόδους με τις οποίες μπορούμε να τους εκπληρώσουμε.
της Άννας Δάλλα
Οι περισσότεροι έχουμε την πεποίθηση ότι χρειάζεται να παίρνουμε αποφάσεις κάθε φορά που ξεκινάει μια νέα χρονιά. Παρασυρόμαστε από την ιδέα ότι μετά την Πρωτοχρονιά θα πρέπει να γίνουμε ένας διαφορετικός άνθρωπος. Όμως αυτή η ιδέα όχι μόνο δεν είναι ρεαλιστική, αλλά μπορεί να είναι και επιβλαβής. Όλοι έχουμε απογοητευτεί κατά καιρούς επειδή δεν έχουμε καταφέρει να τηρήσουμε την απόφασή μας να γυμναστούμε, να αδυνατίσουμε, να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Γιατί; Επειδή πέφτουμε πάντα στην ίδια, παλιά παγίδα. Περιμένουμε πάρα πολλά, πολύ συγκεκριμένα και πολύ γρήγορα και όταν δεν βλέπουμε το αποτέλεσμα που φανταστήκαμε απογοητευόμαστε και τα παρατάμε. Γι’ αυτό και οι ειδικοί μάς εξηγούν ότι είναι σκόπιμο για το νέο έτος να θέτουμε συγκεκριμένους στόχους, αν θέλουμε να πέτυχουμε κάτι, αντί να στηριζόμαστε σε μεγαλόπνοα σχέδια.
Περί τίνος πρόκειται
Η ιδέα του να θέτουμε στόχους αντί για αποφάσεις μπορεί να μην ακούγεται τόσο διαφορετική, αλλά είναι. Η απόφαση εξαναγκάζει σε μια ξαφνική και απότομη αλλαγή, ενώ ο καθορισμός ενός στόχου έχει να κάνει με το να σχεδιάσουμε τα κατάλληλα βήματα, καταφέρνοντας τελικά να οδηγηθούμε σε μια αλλαγή. Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι θα θέλαμε να ξεκινήσουμε να τρέχουμε. Αν το θέσουμε ως απόφαση, θα πούμε «θα τρέχω τρεις φορές την εβδομάδα», ενώ ένας στόχος θα ήταν να πούμε «θα φτάσω να μπορώ να τρέχω 5 χιλιόμετρα». Η αλήθεια είναι ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με καλές προθέσεις, αλλά ενέχουν κινδύνους. Μπορεί να είναι δύσκολο να τις τηρήσουμε γιατί απαιτούν συνεχή πειθαρχία, αν δεν θέλουμε να «αποτύχουμε». Για παράδειγμα, το να λέμε ότι θα τρέχουμε τρεις φορές την εβδομάδα είναι καλό, αλλά, αν κάτι μας συμβεί μια μέρα και δεν μπορέσουμε να τρέξουμε, στο μυαλό μας θα είναι εφάμιλλο της αποτυχίας και έτσι είναι πολύ εύκολο να τα παρατήσουμε. Από την άλλη πλευρά, η απόφαση θα μπορούσε να είναι να πηγαίνουμε στο γυμναστήριο μία φορά την εβδομάδα, αλλά αυτό είναι και πάλι περιοριστικό, επειδή εδέχεται να μένουμε σε αυτό το ελάχιστο δυνατό και να νιώθουμε ότι κάνουμε ό,τι αποφασίσαμε, χωρίς όμως να προσπαθούμε να προοδεύσουμε για την ολοκλήρωση ενός στόχου. Το να θέσουμε έναν στόχο είναι ένα νοητικό «κόλπο», που κάνει πιο πιθανό το να μπορέσουμε να πετύχουμε αυτό που θέλουμε. Πώς; Δίνοντας στον εαυτό μας την ευελιξία να προσαρμόσει τη συμπεριφορά του ανάλογα με τις συνθήκες.
Θέτουμε ρεαλιστικούς και υγιείς στόχους
Θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη ότι δεν είναι όλοι οι στόχοι υγιείς ή ρεαλιστικοί. Το να πούμε, για παράδειγμα, ότι θα χάσουμε 40 κιλά σε 6 μήνες δεν είναι ούτε ρεαλιστικό ούτε υγιές. Έτσι, θα πρέπει πριν προσπαθήσουμε να ολοκληρώσουμε τον στόχο μας να δώσουμε στον εαυτό μας χρόνο. Δεν είναι ανάγκη να καταφέρουμε όλα όσα έχουμε βάλει στο μυαλό μας μέσα στον πρώτο ή τους πρώτους μήνες του έτους, γιατί έτσι το αποτέλεσμα θα είναι να πιεστούμε και, το πιθανότερο, να τα παρατήσουμε.
Μια ρουτίνα συνηθειών προς την επίτευξη του στόχου
Μια άλλη σημαντική παράμετρος που θα βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων μας είναι η δημιουργία μιας ρουτίνας που θα μας διευκολύνει να κρατάμε το μυαλό μας προσηλωμένο στον στόχο, χωρίς να αναγκαζόμαστε να βρίσκουμε λύσεις για τις λεπτομέρειες. Αν, για παράδειγμα, ο στόχος μας είναι να αδυνατίσουμε, θα μας βοηθήσει να έχουμε σχεδιάσει τα γεύματά μας και να επιλέγουμε από αυτά, χωρίς να προσπαθούμε κάθε φορά να βρούμε τι θα φάμε για να είναι κατάλληλο για τη δίαιτα. Αν, από την άλλη πλευρά, θέλουμε να ασκούμαστε περισσότερο, θα μπορούσαμε να προγραμματίσουμε εκ των προτέρων ένα εβδομαδιαίο μάθημα γυμναστικής που ξέρουμε ότι θα μας αρέσει και θα μας ικανοποιεί, εξαλείφοντας παράλληλα την ανάγκη να βρούμε ποιο μάθημα θέλουμε να παρακολουθήσουμε. Έτσι θα έχουμε περισσότερο χρόνο και ενέργεια για να ωθήσουμε τον εαυτό μας προς αυτό που πραγματικά έχει σημασία, το να ολοκληρώσουμε τον στόχο μας. Είναι κάπως όπως όταν επιστρέφουμε στο σπίτι μας χωρίς να κάνουμε ιδιαίτερη προσπάθεια ακριβώς επειδή ξέρουμε τη διαδρομή απέξω, κάπως σαν να έχουμε βάλει έναν αυτόματο πιλότο.
Τι άλλο θα μας βοηθήσει
- Ένα δίκτυο ανθρώπων που μπορούν να μας προσφέρουν συναισθηματική υποστήριξη θα μας βοηθήσει να μετριάσουμε το αισθήμα απομόνωσης και μοναξιάς κατά τη διάρκεια δύσκολων περιόδων μετάβασης. Ένας φίλος, συγγενής ή συνεργάτης μας, στον οποίο θα μπορούμε να στηριχτούμε κάθε φορά που δυσκολευόμαστε ή που φοβόμαστε ότι έχουμε αποτύχει, θα μπορούσε να είναι σύμμαχος στην προσπάθεια για την επίτευξη του στόχου μας.
- Να σχεδιάσουμε προσεκτικά τα βήματα που θα μας οδηγήσουν στον στόχο μας. Οι στόχοι που είναι συγκεκριμένοι και μετρήσιμοι τείνουν να είναι οι ευκολότεροι για να επιτευχθούν. Αν σπάσουμε τον μεγάλο μας στόχο σε μικρά και συγκεκριμένα βήματα, θα μας είναι πιο εύκολο να τα ξεκινήσουμε και να τα ολοκληρώσουμε.
- Το να φροντίζουμε να έχουμε χρόνο να ξεκουραζόμαστε. Αν και μπορεί να μοιάζει αντιφατικό, το να δίνουμε στον εαυτό μας περισσότερο χρόνο για να χαλαρώσουμε –ειδικά όταν ασχολούμαστε με επαναλαμβανόμενες, τετριμμένες, καθημερινές εργασίες– μπορεί να μας βοηθήσει να νιώσουμε πιο ενεργοποιημένοι όταν επικεντρωνόμαστε στην επίτευξη των μεγαλύτερων κατορθωμάτων της ζωής.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Δρ. Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγο με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική. www.nataliakoutrouli.gr