Πρέπει να πίνουμε 6 με 8 ποτήρια νερό την ημέρα, να τρώμε 5 μερίδες λαχανικών και φρούτων καθημερινά, να βγάλουμε τη ζάχαρη, το ψωμί και το κρέας από τη διατροφή μας, να πίνουμε γάλα, να μην τρώμε πολλά αβγά… Και ο κατάλογος συνεχίζεται μακρύς. Οι επιταγές και οι συμβουλές για το τι πρέπει να κάνουμε και τι όχι στη διατροφή μας είναι πολλές και συχνά αυστηρές και άκαμπτες. Είναι όμως πάντα σωστές; Προέρχονται από τις κατάλληλες επιστημονικά ενημερωμένες πηγές; Πόσο σίγουροι είμαστε ότι όλα όσα ξέραμε για τη διατροφή μέχρι σήμερα είναι αλάνθαστα και πρέπει να τα ακολουθούμε ως θέσφατα; Σίγουρα όσον αφορά στη διατροφή μας, όπως και σε όλους τους υπόλοιπους τομείς της ζωής μας, έχει ισχύ το αρχαίο ρητό «μέτρον άριστον» και βέβαια η γνώμη των πλέον ειδικών.
Της Άννας Δάλλα
5 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα
Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ότι η ιδανική ποσότητα ήταν οι 8 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα, αλλά ο ΠΟΥ το 1990 μίλησε για 5 μερίδες καθημερινά και από τότε όλοι ξεκινήσαμε να μετράμε πόσα λαχανικά και φρούτα καταφέρναμε να καταναλώσουμε κάθε μέρα. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί λένε ότι ο απόλυτος αριθμός δεν παίζει τόσο μεγάλο ρόλο και εξηγούν ότι ο ΠΟΥ ήθελε να μιλήσει για 400 γραμμάρια την ημέρα, αλλά οι μερίδες είναι ευκολότερη μονάδα μέτρησης για τον απλό άνθρωπο απ’ ό,τι τα γραμμάρια κι έτσι μετέφρασε το νούμερο σε 5 μερίδες. Μετέπειτα έρευνα, του 2017, από το πανεπιστήμιο McMaster του Καναδά, έδειξε ότι ως προς το προσδόκιμο επιβίωσης δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά αν κάποιος αυξήσει τις μερίδες φρούτων και λαχανικών από τις 4 στις 5. Έτσι, οι ειδικοί τονίζουν ότι αν στοχεύουμε στις 3 με 4 μερίδες καθημερινά είμαστε σε πολύ καλό δρόμο σε ό,τι αφορά την προοπτική της υγείας και της μακροζωίας μας.
Η ζάχαρη πρέπει να βγει τελείως από τη διατροφή μας
Έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε ότι καθετί που περιέχει ζάχαρη είναι κακό και πρέπει να αποφεύγεται. Όμως δεν είναι ακριβώς έτσι, εξηγούν οι διατροφολόγοι. Η αλήθεια είναι ότι το βασικό πρόβλημα βρίσκεται στην προστιθέμενη ζάχαρη, που επιβαρύνει τόσο τη σιλουέτα μας όσο και την υγεία μας. Όμως, φυσικά σάκχαρα υπάρχουν σε διάφορες τροφές, όπως τα γαλακτοκομικά και τα φρούτα –που μας δίνουν βέβαια και πολλά άλλα θρεπτικά συστατικά–, και δεν πρέπει να τα αποφεύγουμε, αλλά αντίθετα να τα επιζητούμε γιατί είναι πολύ χρήσιμα για τη λειτουργία του εγκεφάλου μας κ.ά.
Η γλουτένη είναι κακή για εμάς
Μπορούμε πλέον να βρούμε πολύ συχνά προϊόντα χωρίς γλουτένη, αλλά είναι πράγματι κακή η γλουτένη για εμάς; Σίγουρα τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη είναι απαραίτητα για τους ανθρώπους που έχουν ειδικές δυσανεξίες και υποφέρουν π.χ. από την ασθένεια κοιλιοκάκη, όλοι οι υπόλοιποι όμως όχι μόνο δεν θα πάθουμε τίποτα από τη γλουτένη αλλά την έχουμε και ανάγκη, καθώς είναι μια πρωτεΐνη που βασίζεται στο σιτάρι και από την κατανάλωση του σιταριού παίρνουμε θρεπτικά συστατικά, φυτικές ίνες και πρωτεΐνες. Αν θέλουμε να στοχεύσουμε σε κάτι πιο υγιεινό, τότε είναι σκόπιμο να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε μόνοι μας ή να προμηθευτούμε πιο αγνό ψωμί, ολικής άλεσης και χωρίς αλάτι και τα υπόλοιπα πρόσθετα που έχει το ψωμί που αγοράζουμε.
Δεν πρέπει να τρώμε πολλά αβγά
Ίσως έχουμε ακούσει ότι τα αβγά πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο καθώς είναι πλούσια σε χοληστερίνη, η αλήθεια όμως είναι ότι πρόκειται για μια πολύ θρεπτική τροφή, ιδανική για όσους κάνουν δίαιτα. Τα αβγά έχουν χοληστερίνη, όμως δεν μας επιβαρύνουν. Μεγαλύτερη σημασία για την αύξηση της χοληστερίνης στον οργανισμό μας έχει το αν κάποιο τρόφιμο έχει εκτός από χοληστερίνη και κορεσμένα λιπαρά. Μάλιστα, πλέον οι ειδικοί εξηγούν ότι δεν υπάρχει όριο στο πόσα αβγά μπορούμε να τρώμε καθημερινά (εκτός αν υποφέρουμε από σακχαρώδη διαβήτη ή έχουμε προβλήματα με τη χολή ή το συκώτι μας). Αυτό που μας συμβουλεύουν είναι να προσέχουμε το πόσο αλάτι και πόσο λίπος προσθέτουμε στο μαγείρεμά τους.
Όσο περισσότερη πρωτεΐνη τρώμε τόσο πιο πολλούς μυς θα αποκτήσουμε
Αυτό δεν ισχύει. Οι πρωτεΐνες είναι πολύ σημαντικές για πολλές από τις σωματικές μας λειτουργίες και όχι μόνο για το μυϊκό μας σύστημα. Για να αυξήσουμε τους μυς στο σώμα μας χρειάζεται να καταβάλουμε πολλή σωματική προσπάθεια. Ας μην ξεχνάμε ότι η υπερβολική κατανάλωση πρωτεΐνης μπορεί να επιβαρύνει τα νεφρά μας αλλά και να «κλέψει» από τον οργανισμό μας το ασβέστιο.
Το φαγητό πριν από τον ύπνο παχαίνει
Η αλήθεια είναι ότι ο μεταβολισμός μας γίνεται πιο αργός το βράδυ που κοιμόμαστε, αυτό όμως δεν σημαίνει και ότι θα παχύνουμε επειδή τρώμε το βράδυ, αν και γενικά οι ώρες φαγητού έχουν σημασία. Το πρόβλημα είναι τα σνακ και οι υδατάνθρακες στους οποίους πιθανώς ενδίδουμε το βράδυ και που κατά κανόνα είναι θερμιδογόνοι αλλά και μια ένδειξη ότι πιθανώς ανήκουμε σε όσους κάνουν συχνά λανθασμένες διατροφικές επιλογές στη διάρκεια ολόκληρης της μέρας.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον Δρ. Χάρη Δημοσθενόπουλο, MMedSci.SRD, κλινικό διαιτολόγο – βιολόγο, μέλος Δ.Σ. εταιρείας μελέτης παραγόντων κινδύνου για αγγειακά νοσήματα, ΕΜΠΑΚΑΝ, www.dimosthenopoulos.gr.