Πολλοί λένε ότι η ευγνωμοσύνη είναι το ανώτερο ανθρώπινο συναίσθημα και ακόμα περισσότεροι συμφωνούν. Μάλιστα, εξηγούν ότι το να τη νιώθουμε και να την εκφράζουμε μόνο καλό θα μας κάνει. Πώς μπορεί άραγε να γίνει μέρος της ζωής και της καθημερινότητάς μας;
Της Άννας Δάλλα
Οι περισσότεροι ερχόμαστε σε επαφή με την έννοια της ευγνωμοσύνης σε μικρή ηλικία. Οι γονείς και οι δάσκαλοι μας μαθαίνουν να λέμε «ευχαριστώ» όταν δεχόμαστε ένα δώρο, μας καλούν σε ένα πάρτι ή μας κρατάνε την πόρτα να περάσουμε. Η ευγνωμοσύνη είναι μέρος της κουλτούρας πολλών χωρών αλλά και θρησκειών, ενώ τα τελευταία χρόνια –χάρη σε διάφορες νέες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις– η ευγνωμοσύνη έγινε της μόδας… Έτσι, θέλοντας να χαρούμε για όσα έχουμε, φτιάχνουμε λίστες με εκείνα για τα οποία νιώθουμε τυχεροί, με όλα τα καλά που μας συνέβησαν την ημέρα που πέρασε, με όσα θεωρούμε ότι χρειάζεται να ευχαριστήσουμε τον Θεό ή τη μοίρα μας που τα αποκτήσαμε. Σύμφωνα, πάντως, με ειδικούς της ψυχικής υγείας, το να αισθανόμαστε και να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας θα μας κάνει καλό.
Πώς θα μάθουμε να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας
Μερικές φορές δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε γιατί πρέπει να είμαστε ευγνώμονες, γι’ αυτό και η ευγνωμοσύνη είναι μια έννοια και ένα συναίσθημα στα οποία χρειάζεται να εκπαιδευτούμε. Πρέπει να σκεφτούμε τόσο την καθημερινότητά μας όσο και ολόκληρη τη ζωή μας για να βρούμε για ποια κομμάτια της είμαστε ευγνώμονες και στη συνέχεια να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε. Έτσι θα δώσουμε χαρά και ικανοποίηση στους ανθρώπους που το εισπράττουν, ενώ εμείς οι ίδιοι θα αισθανθούμε πληρότητα, ηρεμία και ευτυχία, βοηθώντας έτσι και την προσωπική μας εξέλιξη. Το να δείχνουμε έμπρακτα την εκτίμησή μας για το καλό που μας έκαναν μπορεί να μας δυσκολεύει –ειδικά όταν δεν είμαστε συνηθισμένοι σε αυτό–, αλλά ακόμα και ένα απλό «ευχαριστώ» έχει σημασία, τουλάχιστον για αρχή. Η ανταπόδοση της καλοσύνης και της ευγένειας που δεχτήκαμε ίσως θέλει περισσότερη προσπάθεια. Να πώς θα τα καταφέρουμε:
Διαλογιζόμαστε
Ο διαλογισμός μπορεί να μας μάθει να ζούμε και να απολαμβάνουμε τη στιγμή με όλο μας το είναι και με τη συμμετοχή όλων μας των αισθήσεων. Με αυτόν τον τρόπο θα νιώθουμε ευκολότερα ευγνωμοσύνη. Βέβαια, είναι ίσως πιο εύκολο να το λέμε παρά να το κάνουμε. Αξίζει όμως να προσπαθήσουμε.
Γράφουμε
Εδώ και χρόνια και σε πολλά είδη θεραπείας χρησιμοποιείται συχνά το γράψιμο, για παράδειγμα, να γράψουμε ένα γράμμα κι ας μην το στείλουμε ποτέ, να κρατάμε ημερολόγιο, να σημειώνουμε τα όνειρά μας… Κάπως έτσι το γράψιμο μπορεί να γίνει και ένα μέσο έκφρασης της ευγνωμοσύνης μας. Δεν χρειάζεται να γράψουμε πολλά, αρκεί και μια μικρή απλή φράση. Για παράδειγμα, «Είμαι ευγνώμων για την τριανταφυλλιά που άνθισε στο μπαλκόνι μας».
Μιλάμε
Όταν νιώθουμε κάτι, καλό είναι να το εκφράζουμε, ειδικά αν είναι κάτι που μας ενοχλεί ή μας στενοχωρεί. Τι γίνεται όμως όταν κάτι μας ευχαριστεί; Γιατί να μην το πούμε δυνατά; Ας αφιερώσουμε ένα λεπτό να σκεφτούμε κάτι θετικό και να το εκφράσουμε. Να ευχαριστήσουμε τον φίλο μας, να πούμε στην αδερφή μας το πόσο εκτιμάμε τα όσα έκανε, να δείξουμε τα θετικά μας συναισθήματα στον σύντροφό μας…
Βλέπουμε και την καλή πλευρά των πραγμάτων
Αν, για παράδειγμα, τα Χριστούγεννα δεν μπορούμε να πάμε στη συγκέντρωση που έχει κανονίσει η αδερφή μας επειδή έχουμε υποσχεθεί ότι θα πάμε στους γονείς του άνδρα μας μπορούμε, αντί να στενοχωρηθούμε, να σκεφτούμε ως εξής: ότι θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε και εκείνη την πλευρά της οικογένειας και την επόμενη χρονιά να επιλέξουμε –αν προτιμάμε– το σπίτι της αδερφής μας.
Βοηθάμε τους άλλους
Το να κάνουμε πράξεις καλοσύνης και να βοηθάμε τους άλλους με αλτρουισμό και ευγένεια μας κάνει να νιώθουμε καλά και μειώνει τα αρνητικά συναισθήματα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και όταν εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη και το ευχαριστώ μας σε όσους έχουν βοηθήσει εμάς.