Όλοι μας ψάχνουμε καθημερινά τρόπους για να χαλαρώσουμε και να αποφορτιστούμε, ειδικά μετά από μια μέρα ή από μια εβδομάδα σκληρής και απαιτητικής δουλειάς. Το Niksen, μια ολλανδική «τέχνη», υπόσχεται να μας βοηθήσει ουσιαστικά.
Της Άννας Δάλλα
Η τέχνη του Niksen είναι μια ολλανδική έννοια ευεξίας που σημαίνει «να μην κάνουμε τίποτα» – δηλαδή να βρούμε τρόπους να ονειροπολούμε, να χαζεύουμε ή απλώς να «υπάρχουμε», χωρίς συγκεκριμένο σκοπό. Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο, αλλά το Niksen είναι και πάλι τάση ως ένα ευπρόσδεκτο αντίδοτο στην ολοένα πιο πολυάσχολη και αγχωτική ζωή μας. Μάλιστα, σε κάποιες χώρες έχουν δημιουργηθεί ειδικά μαθήματα Niksen, για να βοηθούν τους ανθρώπους που θέλουν να ηρεμήσουν μετά από πολύ έντονη δραστηριότητα.
Αφήνοντας το μυαλό μας να περιπλανηθεί ελεύθερο
Σύμφωνα με έρευνες, ο μέσος άνθρωπος κάνει έως και 60.000 σκέψεις τη μέρα, εκ των οποίων το 80% είναι αρνητικές, ενώ το 95% είναι σκέψεις που επανέρχονται στο μυαλό μας από την προηγούμενη μέρα. Η απενεργοποίηση αυτής της αδυσώπητης ροής σκέψεων για λίγα λεπτά όχι μόνο δίνει στον εγκέφαλο ένα διάλειμμα, αλλά μπορεί να δημιουργήσει χώρο για διαύγεια και φρέσκια σκέψη και να βελτιώσει τη διάθεση. Επιπλέον, οι έρευνες υποστηρίζουν ότι όταν αφήνουμε το μυαλό μας να περιπλανηθεί είμαστε καλύτεροι στην επίλυση προβλημάτων που προηγουμένως φαίνονταν δύσκολα. Αυτό επιβεβαιώνει και μια πρόσφατη μελέτη από τα πανεπιστήμια του Γιορκ και της Καλιφόρνιας, που διαπίστωσε ότι το 40% των δημιουργικών ιδεών προέκυψε όταν οι συμμετέχοντες άφησαν τον έλεγχο των σκέψεων τους.
Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε το Niksen;
Ο βασικός στόχος είναι να καταφέρουμε το μυαλό μας να περιπλανηθεί με όποιον τρόπο θα μπορούσε να μας βοηθήσει. Μουτζουρώνοντας ένα χαρτί; Παίζοντας με ένα αντικείμενο; Κοιτάζοντας το ταβάνι με ανοιχτά ή με κλειστά μάτια; Κοιτώντας έξω από το παράθυρο τα σύννεφα ή τη βροχή; Μάλιστα οι ειδικοί προτείνουν να κρατάμε τα μάτια μας ανοιχτά γιατί με κλειστά μάτια μπορεί να κοιμηθούμε και ο ύπνος δεν συγκαταλέγεται στις μεθόδους του Niksen. Το σημαντικότερο είναι ό,τι κι αν κάνουμε να είναι χωρίς σκοπό. Σε αυτό διαφέρει το Niksen από τον διαλογισμό, ο οποίος απαιτεί τη σχετική πρόθεση, που επιτυγχάνεται με τη βοήθεια της ενσυνειδητότητας και της εστίασης.
Μπορούμε να το εφαρμόσουμε στην καθημερινότητά μας;
Σίγουρα η μεγαλύτερη ανάγκη για να αδειάσουμε το μυαλό μας υπάρχει ακριβώς τις μέρες που είναι πιο γεμάτο, τις καθημερινές, τις μέρες που βρισκόμαστε στην εργασία μας. Πώς μπορούμε όμως να χαζεύουμε στη διάρκεια της δουλειάς μας; Δεν ακούγεται σωστό. Μοιάζει με υπεκφυγή ή τεμπελιά. Ακόμα και όταν εργαζόμαστε από το σπίτι, μακριά από τα βλέμματα που μας κρίνουν, συχνά νιώθουμε την ανάγκη να παραμένουμε πάντα απασχολημένοι, καθώς έχουμε μάθει να θεωρούμε ότι οι ώρες εργασίας μας πρέπει να είναι πάντα γεμάτες με σκοπό και αποτέλεσμα. Διαφορετικά νιώθουμε ενοχές. Οι ειδικοί όμως εξηγούν ότι είναι σημαντικό, χρήσιμο και ωφέλιμο να επιτρέπουμε στο μυαλό μας να περιπλανηθεί, αφού αυτό τελικά μας βοηθά να είμαστε πιο δημιουργικοί και μπορεί να πυροδοτήσει νέες ιδέες, που δίνουν ζωή και ενέργεια στη δουλειά μας. Μπορούμε λοιπόν να αφιερώσουμε στην ελεύθερη περιπλάνηση του μυαλού μας από 1 έως 3 λεπτά κάθε 45 λεπτά δουλειάς. Αν παρατηρούμε ότι ο εγκέφαλός μας αρχίζει να κάνει σκέψεις, απλά τις αναγνωρίζουμε και τις αφήνουμε να φύγουν.
Πρόκληση: Να μην κοιτάξουμε καθόλου το κινητό μας
Μπορούμε άραγε να καταφέρουμε να ακολουθήσουμε αυτή την πρόκληση; Να μην ανοίξουμε και να μην κοιτάξουμε καθόλου το κινητό μας στη διαδρομή για τη δουλειά μας; Είμαστε όλοι τόσο συνηθισμένοι στο να το κάνουμε αυτό, που σίγουρα αξίζει τον κόπο έστω να προσπαθήσουμε να αντισταθούμε για να δούμε αν μπορούμε. Να μην ακούσουμε μουσική ή podcast, να μη σερφάρουμε στο ίντερνετ, να μην ανοίξουμε τα social, να μη δούμε την αγαπημένη μας σειρά. Απλά να κοιτάμε έξω από το παράθυρο, να εστιάζουμε το βλέμμα μας απέναντι, να αφήνουμε το μυαλό μας ελεύθερο. Μπορεί να μοιάζει σαν ένα πραγματικό διάλειμμα ανάμεσα στο σπίτι και στη δουλειά μας.
Παρατηρώντας τον ουρανό
Πρόσφατα οι ειδικοί έδωσαν όνομα και στην πρακτική του να καθόμαστε απλώς και να παρατηρούμε τον ουρανό. Πρόκειται για το «skychology». Ο όρος επινοήθηκε από τον ψυχολόγο Paul Conway, η έρευνα του οποίου διαπίστωσε ότι το να κοιτάζουμε τον ουρανό μάς ηρεμεί αμέσως, βοηθάει στη διεύρυνση της προοπτικής μας και μας εμπνέει δέος.
Βιβλιογραφία
Sandi Mann, The science of boredom, Robinson, 2017
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Δρ. Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγο με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική. www.nataliakoutrouli.gr