Δεν είναι ανησυχητικό και παράλληλα τρομακτικό να συνειδητοποιούμε ότι αφιερώνουμε πάρα πολύ χρόνο από τη ζωή μας στο να διαβάζουμε και να παρακολουθούμε αρνητικές ειδήσεις; Ας αναλογιστούμε μόνο το αποτέλεσμα: είμαστε συνεχώς αγχωμένοι και με κακή διάθεση…
Της Άννας Δάλλα
Εθισμένοι στις κακές ειδήσεις;
Το doomscrolling ή doomsurfing περιγράφεται ως η επιμονή μας να διαβάζουμε κακές και δυσάρεστες ειδήσεις παρά το γεγονός ότι μας χαλάνε τη διάθεση, μας αναστατώνουν, μας αγχώνουν και μας στενοχωρούν. Θεωρείται ότι οι δύο αυτοί όροι εμφανίστηκαν στο Twitter τον Οκτώβριο του 2018, αν και το φαινόμενο που περιγράφουν είχε παρατηρηθεί από πολύ νωρίτερα. Γιατί το κάνουμε αυτό στον εαυτό μας, θα αναρωτιόταν κάποιος; Ένα μέρος της απάντησης βρίσκεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι είμαστε περίεργοι από τη φύση μας, πράγμα θετικό από πολλές απόψεις. Έτσι, η αναζήτηση της πληροφορίας και της είδησης μας κάνει καλό, αφού καθώς ενημερωνόμαστε μπορούμε να γνωρίζουμε και κατ’ επέκταση να προστατευόμαστε. Όμως οι ειδήσεις και τα νέα –ειδικά σε εποχές όπως αυτή που βιώνουμε τον τελευταίο χρόνο, όπου στη ζωή μας κυριαρχεί ανασφάλεια εξαιτίας της πανδημίας– είναι συχνά δυσάρεστα, αρνητικά, απαισιόδοξα και τρομακτικά. Μπορούμε λοιπόν να τα αγνοούμε και να ενημερωνόμαστε μόνο στοιχειωδώς ή να επιμένουμε να διαβάζουμε και να παρακολουθούμε όλα τα δυσάρεστα που κατακλύζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και το διαδίκτυο στην εποχή μας, σαν να είμαστε εθισμένοι. Καθώς όμως οι κακές ειδήσεις τραβούν την προσοχή μας, συνήθως επιμένουμε να τις παρακολουθούμε, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε συνεχώς σε έναν δυσάρεστο κυκεώνα.
Προσοχή! Η υπερβολική αρνητική πληροφόρηση βλάπτει
Δεν είναι όμως μόνο οι δυσάρεστες, τρομακτικές και ίσως ανυπόστατες πληροφορίες από τις οποίες κινδυνεύουμε, αλλά και αυτή καθαυτή η συνεχής έκθεσή μας στην ενημέρωση. Η πληθώρα των ειδήσεων, που κατά κανόνα είναι αρνητικές, μπορεί να μας στρεσάρει ακόμα περισσότερο. Έτσι, κινδυνεύουμε από το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης από τις Πληροφορίες (Information Fatigue Syndrome), έναν όρο που εισήγαγε ο ψυχολόγος David Lewis για να περιγράψει το τι μας συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις. Όταν ο εγκέφαλός μας βομβαρδίζεται ασταμάτητα από πληροφορίες, πόσο δε μάλλον όταν αυτές είναι αρνητικές, κουράζεται και τότε δημιουργείται πρόβλημα στη λήψη αποφάσεων, δυσκολίες στη μνήμη και τη συγκέντρωση. Επίσης, μας προκαλείται στρες που έχει ως αποτέλεσμα διάφορα προβλήματα υγείας, όπως αύξηση της αρτηριακής πίεσης ή του καρδιακού ρυθμού, δυσκολίες στον ύπνο, ψυχοσωματικά συμπτώματα, πόνοι αλλά και ένα αίσθημα δυστυχίας και ματαίωσης όπου τίποτα δεν φαίνεται ότι έχει αξία να γίνεται ή να το προσπαθούμε. Τα αυξημένα επίπεδα αυτά του χρόνιου στρες μπορεί κατ’ επέκταση να μας οδηγήσουν και στην κατάθλιψη.
Τι θα μας βοηθήσει
*Να ορίσουμε ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο καθημερινά θα «επιτρέπουμε» στον εαυτό μας να παρακολουθεί και να διαβάζει ειδήσεις και να ενημερώνεται.
*Να επιλέγουμε να επικεντρωνόμαστε σε θετικές ειδήσεις. Τέτοιες είναι οι ευχάριστες ανακοινώσεις, οι ιστορίες επιτυχίας και αλληλεγγύης, οι θετικές εξελίξεις ειδικά στον χώρο της επιστήμης κ.λπ. Να αποφεύγουμε τις αρνητικές ιστορίες και κυρίως το να διαβάζουμε ή να παρακολουθούμε σε πολλά και διαφορετικά μέσα ταυτόχρονα κάτι κακό που έχει συμβεί ή συμβαίνει.
*Να επιλέξουμε σοβαρές και αξιόπιστες πηγές (π.χ. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, επιστημονικές εταιρείες, αναγνωρισμένοι δημοσιογράφοι και ΜΜΕ) από τις οποίες θα ενημερωνόμαστε και να μη χάνουμε τον χρόνο μας διαβάζοντας και παρακολουθώντας διάφορα σάιτ και ΜΜΕ αμφιβόλου αξιοπιστίας και σοβαρότητας.
*Να επιβεβαιώνουμε και να διασταυρώνουμε τις πληροφορίες πριν τις πιστέψουμε και κυρίως πριν τις αφήσουμε να μας επηρεάσουν αρνητικά.