Όταν πλησιάζει η γιορτή της μητέρας τα μαγαζιά γεμίζουν κάρτες, μικροδωράκια, ειδικά φτιαγμένες ανθοδέσμες, αρκουδάκια και άλλα πολλά, για να μας βοηθήσουν να ευχηθούμε στις σημαντικότερες γυναίκες της ζωής μας, που δεν είναι άλλες από τις μαμάδες μας. Ο στόχος μας είναι να τους δείξουμε τη βαθιά μας αγάπη, τον σεβασμό, τη χαρά, την τρυφερότητα και την ευγνωμοσύνη για όσα έκαναν για μας.
Της Άννας Δάλλα
Τα παραπάνω συναισθήματα εκφράζουν τους περισσότερους από εμάς και θέλουμε να τα μοιραστούμε με τις μητέρες μας με κάθε τρόπο. Άλλωστε, υπάρχει άλλη αγάπη, πιο ανιδιοτελής, έτοιμη για οποιαδήποτε θυσία, από εκείνη της μάνας για το παιδί της; Όχι, θα απαντούσε η πλειοψηφία, αλλά πολλοί άλλοι, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, θα μας έλεγαν ότι βάσει της δικής τους εμπειρίας τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Για όλους αυτούς τους ανθρώπους, θύματα μανάδων που δεν τους πρόσφεραν την –άνευ όρων– αγάπη με την οποία όλοι συσχετίζουμε την έννοια της μητέρας, δεν μιλάει κανείς.
Τον Αύγουστο του 2008, μια νεκρολογία που έφτασε στα πιεστήρια της εφημερίδας «Vallejo Times-Herald» της Καλιφόρνια και αποχαιρετούσε μια μητέρα, γιαγιά και προγιαγιά τονίζοντας ότι δεν θα λείψει σε κανέναν και ότι ελάχιστα δάκρυα θα χυθούν για τον θάνατό της, ενώ οι στενοί συγγενείς της θα έκαναν ό,τι είναι δυνατόν για να επουλώσουν τις πληγές τους προκειμένου να μπορέσουν να ξαναγίνουν οικογένεια, σόκαρε δημοσιογράφους και αναγνώστες – όπως θα ήταν αναμενόμενο.
«Είναι ντροπή να λέτε κακά πράγματα για τη μάνα που σας έφερε σε αυτόν τον κόσμο. Ίσως ήταν κάπως αυστηρή, κάπως δύσκολη, ίσως είχε άγχος να σας μεγαλώσει καλά, ίσως δούλευε σκληρά και σας έλειπε καθώς μεγαλώνατε»… θα πουν πολλοί από τους τυχερούς, που μεγάλωσαν με μια θετική μητρική φιγούρα.
Οι άνθρωποι που δεν έλαβαν στοργή, υποστήριξη, αγάπη, τρυφερότητα ή, ακόμα χειρότερα, υπήρξαν θύματα πλήρους αδιαφορίας ή, στη χείριστη περίπτωση, κακοποίησης, συμβαίνει συχνά όταν εκφράζουν τα συναισθήματά τους για ό,τι έζησαν να έρχονται αντιμέτωποι με τα υποτιμητικά, επιθετικά σχόλια όσων είχαν καλές εμπειρίες από τις γυναίκες που τους γέννησαν, τους μεγάλωσαν και τους στάθηκαν μέχρι το τέλος.
Όμως οι άνθρωποι αυτοί, οι μεγαλωμένοι με μανάδες που δεν ανταποκρίθηκαν στον γονεϊκό τους ρόλο, δεν παραπονιούνται επειδή οι μητέρες τους δεν έπαιξαν αρκετά μαζί τους στο πάρκο ή δεν τους μαγείρευαν κάθε μέρα το αγαπημένο τους φαγητό ή έχασαν την παράσταση στο σχολείο επειδή είχαν βάρδια στη δουλειά, αλλά για μανάδες που υπήρξαν ζηλόφθονες, κακές, εκδικητικές, χειριστικές, κακοποιητικές απέναντι στα παιδιά τους. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, υπάρχουν ψυχιατρικά σύνδρομα που περιγράφουν την υπέρμετρη ζήλια ή την προσπάθεια που κάνουν αυτές οι μητέρες να χειραγωγήσουν τα παιδιά τους, ακόμα και να τα αρρωστήσουν ή να τα δηλητηριάσουν ώστε να τραβήξουν επάνω τους την προσοχή (σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου). Αυτές οι μητέρες υπάρχουν και αυτά τα παιδιά που τις έχουν υποστεί υπάρχουν επίσης και πρέπει να το αποδεχτούμε, ακόμα κι αν αυτό χαλάει τη λογοτεχνική εικόνα της μητέρας που βάζει τα παιδιά της πάνω από οτιδήποτε άλλο στον κόσμο. Το γεγονός ότι εμείς προσωπικά δεν είχαμε κακή εμπειρία από τη μητέρα μας δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ακατάλληλες μητέρες ούτε ότι όποια γυναίκα γεννάει ένα παιδί αποκτά αυτόματα και μητρικό φίλτρο.
Το αισιόδοξο κομμάτι; Πολλά από αυτά τα παιδιά κατόρθωσαν να επιβιώσουν και προχώρησαν παρακάτω επειδή πήραν την αγάπη, την τρυφερότητα, τη φροντίδα και την υποστήριξη από άλλα πρόσωπα, όπως ο πατέρας, οι παππούδες, οι θείοι, οι νονοί, οι φίλοι, και κατάφεραν, πέρα από την αρνητική και τοξική αυτή σχέση, να ανθίσουν και να προσφέρουν αγάπη άνευ όρων στα δικά τους παιδιά, βιολογικά ή μη. Γιατί δεν είναι απαραίτητο ούτε να έχουμε γεννήσει ούτε να μας έχει γεννήσει κάποιος για να τον αγαπάμε και να μας αγαπά άνευ όρων.