Όσο μεγαλώνουμε ο οργανισμός μας επηρεάζεται από τα χρόνια που περνούν. Αποκτούμε ρυτίδες, τα επίπεδα της ενέργειάς μας μειώνονται και κάπως έτσι και το μυαλό μας αρχίζει να λειτουργεί πιο αργά. Είμαστε υποχρεωμένοι να συμβιβαστούμε με αυτήν τη φυσική εγκεφαλική έκπτωση;
Της Άννας Δάλλα
Πώς θα διατηρήσουμε νεανικό τον εγκέφαλό μας
Όπως κάθε άλλο όργανο του σώματός μας, έτσι και ο εγκέφαλος γερνάει με το πέρασμα των χρόνων. Πολλοί το έχουμε παρατηρήσει όταν χρειαζόμαστε περισσότερη ώρα για να θυμηθούμε ένα όνομα ή το πού ακουμπήσαμε τα κλειδιά του αυτοκινήτου. Όσο περνάνε τα χρόνια είναι πιθανό να μειώνεται και η ικανότητα συγκέντρωσης και προσοχής και καθώς δεν συγκρατούμε πια όγκο πληροφοριών μπορεί να φαινόμαστε στους άλλους ξεχασιάρηδες. Υπάρχουν όμως τρόποι να βοηθήσουμε το μυαλό μας να διατηρηθεί πιο νεανικό και υγιές και τα μέτρα που χρειάζεται να λάβουμε δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολα.
Η σημασία της νοητικής και σωματικής άσκησης
Πολύ σημαντικό για τη διατήρηση της καλής υγείας του εγκεφάλου μας είναι το να έχουμε έντονη δραστηριότητα, τόσο κοινωνική και διανοητική όσο και σωματική, ειδικά στη μέση ηλικία, καθώς προστατεύει τον εγκέφαλο όχι μόνο από τη φυσική έκπτωση αλλά και από την εμφάνιση άνοιας. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την άσκηση, υπάρχουν πολλές έρευνες που τη συσχετίζουν, πέρα από τη διατήρηση της καλής υγείας του εγκεφάλου, και με νευρογένεση, δηλαδή με τη δημιουργία καινούργιων κυττάρων στον εγκέφαλο αλλά και με την αύξηση των συνδέσεων μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων. Μεταξύ αρκετών άλλων ερευνών, έρευνα του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ σε 120 άτομα μεγαλύτερα των 50 ετών έδειξε ότι 30 με 40 λεπτά καθημερινής σωματικής άσκησης έκαναν τον ιππόκαμπο στον εγκέφαλο των εν λόγω ατόμων να μεγαλώσει κατά 2% τον χρόνο. Εκτός από τη σωματική άσκηση, πολύ καλό στην υγεία του εγκεφάλου κάνει και κάθε είδος πνευματικής άσκησης, όπως είναι π.χ. η εκμάθηση μιας γλώσσας ή ενός μουσικού οργάνου σε οποιαδήποτε ηλικία. Με τη βοήθεια όλων των παραπάνω δημιουργούμε γνωστικό απόθεμα στον εγκέφαλό μας.
Σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας του μυαλού μας παίζουν και οι αυξημένες κοινωνικές επαφές. Για να συνειδητοποιήσουμε την αξία της κοινωνικότητας, αρκεί να αναφέρουμε ενδεικτικά πρόσφατη έρευνα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet», που έδειξε ότι η κοινωνική απομόνωση συμβάλει στην εκδήλωση άνοιας. Ίσως σε αυτό να παίζει ρόλο και το γεγονός ότι η μοναξιά μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, η οποία είναι γνωστό ότι σε κάποιες περιπτώσεις είναι προάγγελος της άνοιας. Παλαιότερη έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, που διήρκεσε 12 χρόνια, έδειξε ότι οι άνθρωποι που δήλωναν κατ’ εξακολούθηση μοναχικοί είχαν μικρότερα εγκεφαλικά κύτταρα, δείχνοντας πόσο καταστροφική μπορεί να είναι η μοναξιά.
Διατροφική ποικιλία και λίγες θερμίδες
Για να είμαστε σίγουροι ότι παίρνουμε όλα τα απαραίτητα συστατικά ώστε να διατηρείται ο εγκέφαλός μας υγιής και λειτουργικός, πρέπει να έχουμε μια πλήρη διατροφή, με πολλά φρούτα και λαχανικά, πρωτεϊνούχα τρόφιμα (δίνουν τις πολύτιμες για τον εγκέφαλο βιταμίνες του συμπλέγματος Β) και ψάρια, που έχουν τα πολύ σημαντικά για το μυαλό μας ω3 και ω6 λιπαρά οξέα. Επίσης, θα πρέπει να τρώμε πολλές ίνες, που βελτιώνουν την υγεία του εντέρου, η οποία κατά πολλούς επιστήμονες είναι συνυφασμένη με εκείνη του εγκεφάλου. Σημαντικό είναι επίσης να προσπαθούμε να περιορίζουμε τις ποσότητες που τρώμε, καθώς έρευνες δείχνουν ότι το πολύ φαγητό, εκτός από τη σιλουέτα μας, επιβαρύνει και τις εγκεφαλικές μας λειτουργίες. Άλλωστε, αν παρατηρήσουμε, θα δούμε ότι οι μακροβιότεροι άνθρωποι του πλανήτη είναι πολύ αδύνατοι και έχουν πολύ καλή εγκεφαλική λειτουργία.
Επενδύουμε στο σεξ
Έρευνες σε ποντίκια έχουν δείξει ότι όταν έκαναν συχνά σεξ η νευρογένεση στον εγκέφαλό τους ήταν αυξημένη. Επίσης, έχει φανεί ότι οι άνθρωποι άνω των 50 που κάνουν συχνά σεξ έχουν καλύτερη μνήμη αλλά και ότι όσοι έχουν καλές συντροφικές σχέσεις παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευφράδεια λόγου και αυξημένες δυνατότητες στους τομείς της λογικής και των μαθηματικών.