Κάνοντας φίλους μόνο καλό μπορούμε να δούμε. Το επιβεβαιώνουν άλλωστε και οι επιστημονικές έρευνες.
Της Άννας Δάλλα
Αν κοιτάξουμε στο λεξικό τον ορισμό της λέξης «φιλία», θα δούμε ότι περιγράφεται ως η σχέση γνωριμίας, σεβασμού ή αγάπης που έχουμε με έναν άλλον άνθρωπο, ο οποίος δεν είναι συγγενής μας. Και αν το σκεφτούμε λίγο, θα δούμε ότι έτσι εξελίσσεται η φιλία. Γνωρίζουμε κάποιον καλά, τον σεβόμαστε, τον εκτιμάμε, μας αρέσει η παρέα του και σιγά σιγά, όσο περνάμε χρόνο και χρόνια ως φίλοι, τον αγαπάμε και γίνεται ένα μεγάλο και αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Άλλωστε αυτό δεν είναι οι φίλοι; Η οικογένεια που έχουμε επιλέξει. Είναι οι άνθρωποι που όταν είμαστε μαζί τους νιώθουμε οικεία και χαλαρά και ήρεμα και σαν να μην κινδυνεύουμε από κανέναν και από τίποτε, σαν να μπορούμε να πούμε και να κάνουμε το οτιδήποτε και τα πάντα. Το σημαντικότερο; Οι φίλοι μας είναι εκείνοι που μπορούμε να σηκώσουμε το τηλέφωνο και να ζητήσουμε τη βοήθειά τους χωρίς να χρειαστεί να δώσουμε καμία εξήγηση.
Η εξέλιξη της φιλίας στη διάρκεια της ζωής μας
Οι πρώτοι μας φίλοι είναι συνήθως τα ξαδέρφια μας, τα παιδιά των φίλων των γονιών μας, τα γειτονόπουλα… Σιγά σιγά αρχίζουμε να κάνουμε δικούς μας φίλους, στον παιδικό σταθμό, στο σχολείο, στο φροντιστήριο, στο πανεπιστήμιο. Στις νεαρές ηλικίες, που ο χρόνος μας είναι πολύς, οι δραστηριότητές μας ποικίλες και η επιλεκτική μας ικανότητα περιορισμένη, θεωρούμε τους πάντες φίλους μας. Μεγαλώνοντας κάνουμε φιλίες από τον επαγγελματικό μας χώρο ή συναναστρεφόμαστε ανθρώπους με παρόμοια ζωή και υποχρεώσεις με τις δικές μας. Έτσι, περιορίζονται αυτοί που θεωρούμε φίλους, που μιλάμε συχνά στο τηλέφωνο, που εμπιστευόμαστε τα όσα μας απασχολούν, που συναντάμε συχνά. Πολλοί πιστεύουν ότι φίλους σταματάμε να κάνουμε στα εφηβικά, τα φοιτητικά ή τα πρώτα επαγγελματικά και οικογενειακά μας χρόνια. Άλλοι επιμένουν ότι ανάλογα με τη φάση ζωής στην οποία βρισκόμαστε, τις συνθήκες, τις προτεραιότητες, τα χόμπι και τα τυχόν προβλήματά μας κάνουμε παρέα και δενόμαστε με άλλους ανθρώπους, που μπορούμε τελικά να νιώσουμε ως καλούς φίλους και πάλι.
Η δυσκολία του να δουλεύεις με φίλους
Είναι συνηθισμένο να αποκτούμε φίλους από τον επαγγελματικό μας χώρο. Άλλωστε, περνάμε τόσο χρόνο της ημέρας και της ζωής μας δουλεύοντας που θα ήταν δύσκολο να το αποφύγουμε ακόμα κι αν θέλαμε. Οι φιλίες αυτές είναι σημαντικές και μπορεί να μας συντροφεύσουν ακόμα και σε ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή μας. Οι φίλοι από τη δουλειά είναι άνθρωποι με τους οποίους μοιραζόμαστε κοινά προβλήματα και εμπειρίες. Φυσικά, όπως συμβαίνει σε όλες τις κοντινές σχέσεις, μπορεί να παρουσιάζουν δυσκολίες. Η καθημερινή τριβή, οι διαφωνίες, ο ανταγωνισμός που μπορεί να υπάρχει… Η πολύ δύσκολη συνθήκη όμως είναι όταν καλούμαστε να δουλέψουμε με έναν άνθρωπο που είναι ήδη φίλος μας, ειδικά όταν πρόκειται για προϊστάμενο και υφιστάμενο. Σε μια τέτοια περίπτωση είναι πολλά τα ζητήματα που μπορεί να προκαλέσουν αμηχανία. Ας σκεφτούμε, για παράδειγμα, τον υφιστάμενο που ζητάει άδεια, το αφεντικό που κάνει παρατήρηση επειδή ο υπάλληλος άργησε ή έκανε κάποιο λάθος, τη δυσκολία να τα βρουν στον μισθό κ.λπ. Το δυσκολότερο είναι ίσως το γεγονός ότι σιγά σιγά η φιλική σχέση αντικαθίσταται από την επαγγελματική. Τα επαγγελματικά θέματα μονοπωλούν τις συζητήσεις και τα προσωπικά περνάνε σε δεύτερη μοίρα. Και είναι ίσως λογικό. Θα μιλούσαμε στη φίλη μας για τα προβλήματα υγείας που μας απασχολούν, αλλά δεν θα κάναμε εύκολα το ίδιο και με το αφεντικό μας γιατί πιθανώς θα ανησυχούσε για την απόδοσή μας. Έτσι, είναι πιθανό να βρεθούμε κάποια στιγμή αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: προτιμάμε έναν καλό φίλο ή έναν άξιο συνεργάτη; Πριν αποφασίσουμε, ας σκεφτούμε ότι υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που θα αποτελέσουν για εμάς αξιόπιστους συνεργάτες, αλλά πόσο εύκολο είναι να βρούμε έναν αληθινό φίλο;
Η αξία της φιλίας μεγαλώνει όσο μεγαλώνουμε
Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι με καλούς φίλους και ένα αξιόπιστο σύστημα υποστήριξης ζουν περισσότερο. Κατά κάποιον τρόπο, οι επιστήμονες μας λένε ότι η φιλία θα έπρεπε να… συνταγογραφείται. Γιατί; Οι φίλοι βοηθούν να κρατήσουμε μακριά τη μοναξιά, μας υποστηρίζουν στις δύσκολες στιγμές, μας βοηθούν να νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου, να έχουμε υψηλότερη αυτοπεποίθηση και λιγότερο στρες. Κάποιες έρευνες μάλιστα μιλάνε ακόμα και για την ιδιότητα της φιλίας να μειώνει την πιθανότητα να νοσήσουμε από κάποια σοβαρή ασθένεια.