Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική κατάσταση από την οποία περνάνε όλες οι γυναίκες, κατά μέσο όρο στα 51 τους χρόνια. Φέρνει κάποιες αλλαγές στη ζωή μας, αλλά ευτυχώς υπάρχουν τρόποι να περιορίσουμε ή και να απαλλαγούμε από τα δυσάρεστα συμπτώματά της.
Της Άννας Δάλλα
Η εμμηνόπαυση ξεκινάει με τη μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων περίπου στην ηλικία των 45 ετών. Σε 1 στις 100 γυναίκες εμφανίζεται νωρίτερα, πριν από τα 40, και ονομάζεται πρόωρη εμμηνόπαυση. Συνήθως, τα πρώτα συμπτώματα περιλαμβάνουν αλλαγή στην περίοδο, που μπορεί ξαφνικά να γίνει πολύ ελαφριά ή πολύ βαριά, μπορεί να αραιώσει ή να πυκνώσει η συχνότητά της ή και να σταματήσει ξαφνικά. Τα συμπτώματα ενδέχεται να ξεκινήσουν από λίγους μήνες μέχρι και τρία χρόνια πριν σταματήσει η περίοδος και να συνεχιστούν για μήνες, ακόμα και χρόνια μετά την τελευταία περίοδο. Αυτό το διάστημα ονομάζεται κλιμακτήριος και κατά κανόνα απουσιάζει η γονιμότητα. Ωστόσο, σε περιορισμένο βαθμό, εξακολουθούν να παράγονται οιστρογόνα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται κατά καιρούς η αίσθηση του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου (πρήξιμο του στήθους, πόνος στις ωοθήκες κ.λπ.) ακόμα και σε γυναίκες που δεν έχουν πια περίοδο.
Συμπτώματα
Η εμμηνόπαυση συνοδεύεται από αρκετά δυσάρεστα συμπτώματα, τα οποία απασχολούν 8 στις 10 γυναίκες περίπου, αλλά αυτά δεν είναι πάντα ίδια για όλες. Εξάψεις (έντονη αίσθηση του ζεστού και του κρύου), νυχτερινή εφίδρωση, πονοκέφαλοι, ζαλάδες, ταχυπαλμίες, μυϊκοί πόνοι, ξηρότητα του κόλπου (πιθανώς και δυσκολία στο σεξ, δυσπαρευνία), λοιμώξεις στην περιοχή του κόλπου, διαταραχές στην ούρηση (επιτακτική ούρηση και απώλεια ούρων), προβλήματα ύπνου, στρες, μελαγχολία, εναλλαγές στη διάθεση, μειωμένη σεξουαλική διάθεση (λίμπιντο), προβλήματα στη μνήμη και τη συγκέντρωση ανήκουν στα συνήθη συμπτώματα.
Πώς θα απαλλαγώ από τα συμπτώματα
Η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και παράλληλη προστασία από παθήσεις που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση (οστεοπόρωση, καρδιαγγειακά προβλήματα κ.ά.), ειδικά όταν έρχεται σε νεαρή ηλικία, είναι η ορμονική υποκατάσταση. Αυτή συστήνεται σε γυναίκες που υποφέρουν από τα συμπτώματα της κλιμακτηρίου αλλά και σε όσες μπαίνουν στην εμμηνόπαυση νωρίτερα από το φυσιολογικό. Το βασικό σκέλος της ορμονικής υποκατάστασης είναι τα οιστρογόνα, αλλά επειδή με τη λήψη σκέτων οιστρογόνων υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου της μήτρας, λαμβάνονται μαζί με προγεστερόνη, με εξαίρεση τις γυναίκες που έχουν κάνει υστερεκτομή. Μερικές φορές –όταν υπάρχει σχετική ένδειξη– δίνεται και προγεστερόνη.
Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες που μπορεί να βοηθήσουν, όπως:
*Συμπληρώματα διατροφής. Συχνά οι γυναικολόγοι χορηγούν ασβέστιο και βιταμίνη D, βιταμίνη Ε, Β6 και μαγνήσιο.
*Κολπικά χάπια και αλοιφές οιστρογόνων. Οι αλοιφές αφορούν τοπική χρήση στον κόλπο για αντιμετώπιση της ξηρότητας και των επιπτώσεών της. Τα σκευάσματα αυτά (χάπια και αλοιφές) εξασφαλίζουν καλύτερη ποιότητα του δέρματος του κόλπου και του αιδοίου, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η σεξουαλική επαφή και να μειώνονται τα προβλήματα των τοπικών λοιμώξεων και της ούρησης.
*Καθώς υπάρχουν αγγειοκινητικά συμπτώματα που προκαλούν εξάψεις και την αίσθηση του ζεστού και του κρύου, βοηθητικό είναι να φοράμε ελαφριά και βαμβακερά ρούχα, να κοιμόμαστε σε δροσερή κρεβατοκάμαρα, να χρησιμοποιούμε ανεμιστήρα οροφής, να αποφεύγουμε τον καφέ, το αλκοόλ, το στρες και το κάπνισμα.
*Πολλές γυναίκες επίσης βοηθιούνται από την προσεκτική διατροφή, την άσκηση (π.χ. γιόγκα, τάι τσι), την αγωγή με αντικαταθλιπτικά και την ψυχοθεραπεία.