Με δυσάρεστα συμπτώματα, μια ουρολοίμωξη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα αν μείνει χωρίς θεραπεία. Ευτυχώς, όμως, προλαμβάνεται.
της Άννας Βοργία
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον Δρ. Αναστάσιο Σπαντιδέα, παθολόγο-κλινικό φαρμακολόγο.
Ουρολοιμώξεις: Φλεγμονές γένους θηλυκού
Προκύπτουν περισσότερο τώρα το καλοκαίρι, καθώς πηγαίνουμε σε θάλασσες και πισίνες με νερά μη καθαρά. Εκεί είναι πιθανό κάποιο μικρόβιο να εισχωρήσει από την ουρήθρα και να προκληθούν προβλήματα που σχετίζονται με το ουροποιητικό σύστημα. Το πιο σύνηθες από αυτά είναι η κυστίτιδα, που προσβάλλει την κύστη (κατώτερο ουροποιητικό). Πρόκειται για μια μορφή ουρολοίμωξης. Οι ειδικοί χαρακτηρίζουν τις ουρολοιμώξεις «φλεγμονές γένους θηλυκού», αφού εμφανίζονται περισσότερο στις γυναίκες, λόγω της ανατομίας του κατώτερου ουροποιητικού τους συστήματος, το οποίο τείνει να προσβάλλεται εύκολα από μικρόβια.
Οι άντρες δεν παθαίνουν ουρολοίμωξη;
Και στους άντρες εμφανίζεται ουρολοίμωξη, συχνά μάλιστα σοβαρής μορφής, σπανιότερα όμως απ’ ό,τι στις γυναίκες. Η ανδρική ουρήθρα είναι μακρύτερη από τη γυναικεία, προσφέροντας έτσι σχετική προστασία. Η αιτία της ουρολοίμωξης στους άντρες είναι η μέσω των ούρων μόλυνση της κύστης από κάποιο μικρόβιο στον προστάτη τους. Πρόκειται, δηλαδή, για συνέπεια προστατίτιδας. Στη συνέχεια, δεν είναι απίθανο το μικρόβιο να μεταδοθεί με τη σεξουαλική επαφή στη σύντροφο. Παρ’ όλα αυτά, στις γυναίκες η ουρολοίμωξη οφείλεται κατά κύριο λόγο είτε στην επαφή με μικρόβια σε βρόμικες θάλασσες, πισίνες και τουαλέτες είτε στην αυτομόλυνση, λόγω του ότι η ουρήθρα βρίσκεται πολύ κοντά στον κόλπο, ο οποίος αποικίζεται από μικρόβια του εντέρου, που υπό κατάλληλες συνθήκες εισχωρούν εύκολα στην περιοχή.
Να ανησυχήσω;
Αν η ουρολοίμωξη σας απασχολήσει μια φορά, χωρίς επίμονα συμπτώματα, δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Πρέπει, φυσικά, να αντιμετωπιστεί με τον κατάλληλο τρόπο και, ενδεχομένως, να αλλάξετε κάποιες καθημερινές συνήθειες. Η αυτομόλυνση, που αναφέρθηκε παραπάνω ως βασική αιτία ουρολοίμωξης, ενισχύεται όταν δεν πίνετε πολύ νερό ή δεν πηγαίνετε αρκετά συχνά στην τουαλέτα, με αποτέλεσμα, λόγω και της γυναικείας ανατομίας, να γίνονται πιο ισχυρά τα μικρόβια που μεταφέρονται στην κύστη μέσω της ουρήθρας. Σε περίπτωση υποτροπιάζουσας κυστίτιδας –περισσότερα από τρία επεισόδια κυστίτιδας τον χρόνο–, χρειάζονται ειδικές εξετάσεις (κυστεοσκόπηση, πυελογραφία), ώστε να βρεθεί το αίτιο (π.χ. πέτρα, ανατομικές ανωμαλίες της κύστης, κάποιο ανθεκτικό μικρόβιο) που προκαλεί την προδιάθεση. Όταν βρεθεί, θα αντιμετωπιστεί αναλόγως. Αν η αιτία είναι «αθώα», όπως μια ευαισθησία της κύστης, ο ουρολόγος συστήνει συνήθως τη μακροχρόνια λήψη επιλεγμένης αντιβίωσης ή και χημειοπροφύλαξη για ορισμένο χρονικό διάστημα, με λήψη επιλεγμένου αντιβιοτικού χαπιού κάθε βράδυ ή μία ώρα πριν από τη σεξουαλική επαφή.
Η ουρολοίμωξη προλαμβάνεται
Καλό είναι να μην αμελείτε ποτέ να πίνετε πολύ νερό, να πηγαίνετε στην τουαλέτα συχνά, να μην «κρατιέστε» και να σκουπίζεστε προσεκτικά, με φορά από μπρος προς τα πίσω, για την αποφυγή των μικροβίων που προέρχονται από το έντερο. Επιπλέον, να μη χρησιμοποιείτε αντισηπτικά, αλλά να φροντίζετε για την τακτική καθαριότητα της ευαίσθητης περιοχής με νερό και απλό σαπούνι, και να αποφεύγετε τα στενά, συνθετικά εσώρουχα και ρούχα, επιλέγοντας εσώρουχα βαμβακερά, τα οποία θα αλλάζετε συχνά.
Τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης
Η ουρολοίμωξη δύσκολα περνάει απαρατήρητη, αφού έχει έντονα και ενοχλητικά συμπτώματα, με εξαίρεση τα μωρά και τους ηλικιωμένους, όπου μπορεί να είναι ασυμπτωματική. Παρουσιάζει συχνουρία, που ξυπνάει τον ασθενή τη νύχτα (νυκτουρία), επιτακτική ούρηση (μέχρι και ακράτεια), δυσάρεστη οσμή στα ούρα, τσούξιμο, αίσθημα καύσου και πόνου στην περιοχή της κύστης και στη διάρκεια της ούρησης και ενδεχομένως λίγη αιματουρία ή και πυρετό, που συχνά εμφανίζεται με ρίγος (κυρίως, όταν η λοίμωξη έχει προχωρήσει στο ανώτερο ουροποιητικό, οπότε πρόκειται για πυελονεφρίτιδα).
Θεραπεύοντας την ουρολοίμωξη
Αν έχετε τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει να κάνετε γενική εξέταση και καλλιέργεια ούρων και στη συνέχεια, ανάλογα με τα αποτελέσματα του αντιβιογράμματος και με την καθοδήγηση του γιατρού, να πάρετε το κατάλληλο αντιβιοτικό. Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάτε τη σημασία του νερού, με τη βοήθεια του οποίου ξεπλένεται φυσιολογικά η κύστη, αφού η ούρηση είναι συχνή. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς, το 40% των επεισοδίων κυστίτιδας αντιμετωπίζεται πίνοντας πολύ νερό, χωρίς να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή.
Το ευεργετικό κράνμπερι
Έρευνες έχουν δείξει –και πολλοί που ταλαιπωρούνταν από ουρολοιμώξεις το έχουν επιβεβαιώσει– ότι η λήψη κράνμπερι μειώνει την εμφάνιση τέτοιων προβλημάτων. Προσφέρει μια μορφή αντισηψίας στην κύστη και είναι σκόπιμο να λαμβάνεται πριν από τον ύπνο. Θα το βρείτε σε μορφή χαπιών σε φαρμακεία και καταστήματα με ομοιοπαθητικά και φυτικά σκευάσματα.
Εκτός από τις κυστίτιδες, τώρα το καλοκαίρι είναι πιθανό να κάνουν την εμφάνισή τους και οι κολπίτιδες. Η αιτία μπορεί να είναι ένα μικρόβιο που εισχώρησε στον κόλπο βουτώντας σε βρόμικη θάλασσα ή πισίνα, χρησιμοποιώντας μια όχι και τόσο καθαρή πετσέτα ή λόγω απευθείας επαφής με την άμμο στην παραλία. Ακόμα, μπορεί να φταίει και το μαγιό, που εξαιτίας του συνθετικού υφάσματος, βρεγμένο ή στεγνό, αυξάνει τη θερμοκρασία της περιοχής, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται το pH του κόλπου και να ευνοείται η ανάπτυξη ενδογενών μικροβίων, όπως οι μύκητες. Σε περίπτωση ύποπτων ενοχλήσεων (φαγούρα, πόνος, δύσοσμα, αυξημένα ή διαφορετικού χρώματος κολπικά υγρά), θα χρειαστεί να γίνει καλλιέργεια κολπικού υγρού και να ακολουθήσει η ανάλογη θεραπεία.