Μπορεί η γονιμότητα να περνάει… από το πιάτο μας; Όλα τα ναι και τα όχι της διατροφής και άλλων καθημερινών συνηθειών που μπορούν να βοηθήσουν!
της Νατάσας Γεωργιουδάκη
Σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζεται ότι 1 στα 6 ζευγάρια αναπαραγωγικής ηλικίας δεν μπορεί να πετύχει σύλληψη με απλές επαφές, ενώ πάνω από 80 εκατομμύρια ζευγάρια παγκοσμίως αντιμετωπίζουν πρόβλημα σύλληψης ή δεν έχουν αποκτήσει έστω και ένα παιδί. Την ίδια ώρα ολοένα και περισσότερα ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν τον καθοριστικό ρόλο που έχει το βάρος, η διατροφή και ο τρόπος ζωής στη γονιμότητα των ζευγαριών. Παράγοντες που μπορεί να επιδρούν αρνητικά στη γονιμότητα Το επιπλέον βάρος (για περιπτώσεις είτε υπέρβαρου ατόμου είτε παχύσαρκου), το οποίο σχετίζεται άμεσα με τη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα, αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τη γονιμότητα, περισσότερο των γυναικών αλλά και των ανδρών σε κάποιο βαθμό. Η απώλεια βάρους και ιδιαίτερα σπλαχνικού λίπους μπορεί να βελτιώσει τη γονιμότητα γυναικών και ανδρών με αυξημένο βάρος. Πρέπει, ωστόσο, να τονιστεί ότι, εκτός από το αυξημένο, και το χαμηλό βάρος (ΔΜΣ<20) μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα και στα δύο φύλα. Η διατροφή μπορεί να βοηθήσει Τα μέχρι τώρα δεδομένα για τη σύνδεση διατροφικών προτύπων με τη γονιμότητα ή την υπογονιμότητα είναι ακόμα λίγα. Ωστόσο, σε μελέτες που έγιναν σε ζευγάρια που βρίσκονταν σε προσπάθεια υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, η υιοθέτηση της μεσογειακής δίαιτας φάνηκε να παίζει θετικό ρόλο στην επίτευξη της σύλληψης. Γενικότερα, το πρότυπο της μεσογειακής δίαιτας μάλλον σχετίζεται θετικά με τη γονιμότητα. Ακολουθήστε λοιπόν μια τέτοια διατροφή και δώστε βάση στα εξής:
H Νατάσα Γεωργιουδάκη είναι κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος MSc
Θετική επίδραση στο σπέρμα έχουν:
1. Ψάρια, οστρακοειδή, θαλασσινά
2. Πουλερικά
3. Φρούτα
4. Λαχανικά
5. Δημητριακά ολικής άλεσης
6. Άπαχο ή ημίπαχο γάλα
7. Οργανικό κρέας
Αρνητική επίδραση στο σπέρμα έχουν:
1. Επεξεργασμένο κόκκινο κρέας
2. Πλήρη γαλακτοκομικά
3. Τυρί
4. Γλυκά
5. Πατάτα
6. Αναψυκτικά με ζάχαρη
Θετική επίδραση στη γυναικεία γονιμότητα έχουν:
1. Ψάρι
2. Φρούτα
3. Λαχανικά
4. Δημητριακά ολικής άλεσης
Αρνητική επίδραση στη γυναικεία γονιμότητα έχουν:
1. Επεξεργασμένο κρέας
2. Γαλακτοκομικά
Ενισχύστε τη διατροφή σας με τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως φασόλια, φακές, σπανάκι, μελάσα, δημητριακά ολικής άλεσης, πίτουρο, αμύγδαλα, αποξηραμένα δαμάσκηνα και βερίκοκα, καστανό ή μη αποφλοιωμένο ρύζι και ολικής άλεσης τρόφιμα. Προσθέστε βιταμίνη C από εσπεριδοειδή φρούτα, ακτινίδια, μούρα, φράουλες, πιπεριές στα γεύματά σας ώστε να ενισχύσετε την απορρόφηση του σιδήρου.
Άλλες καθημερινές συνήθειες που επηρεάζουν
ΚΑΦΕΪΝΗ: Σχετικά με την πρόσληψη καφεΐνης, υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι επιδρά αρνητικά στη γονιμότητα, με δόσεις άνω των 500mg/ημέρα να οδηγούν σε καθυστέρηση επίτευξης της εγκυμοσύνης. Τα υπάρχοντα ερευνητικά δεδομένα δεν αιτιολογούν την πλήρη αποχή από την καφεΐνη. Ωστόσο, μια πιο μετριοπαθής κατανάλωση της τάξης των 200mg, δηλαδή λιγότερο από 2 φλιτζ. καφέ ημερησίως, θα ήταν πιο ασφαλής. Η υπερβολική κατανάλωση αναψυκτικών επίσης μπορεί να είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση υπογονιμότητας, ανεξάρτητα από την περιεκτικότητά τους σε καφεΐνη.
ΑΛΚΟΟΛ: Φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα σε άνδρες και γυναίκες, χωρίς να είναι σαφές το επίπεδο κατανάλωσης. Καλό είναι η κατανάλωση αλκοόλ να μην ξεπερνά το 1 ποτό την ημέρα. Στους άνδρες η κατανάλωση αλκοόλ έχει συσχετιστεί με κακή ποιότητα σπέρματος, μειωμένη λίμπιντο και ατροφία των όρχεων, ενώ μπορεί επίσης να επηρεάζει και την έκκριση τεστοστερόνης. Τέλος, η κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με την επιδείνωση των παραμέτρων του σπέρματος, η οποία όμως μπορεί να είναι αναστρέψιμη μετά τη διακοπή της κατανάλωσης. Στις γυναίκες, το αλκοόλ έχει συσχετιστεί με αρνητική επίδραση στην ωρίμανση του ωαρίου, την ωορρηξία και την εμφύτευση, ενώ μπορεί να επηρεάσει και την αύξηση των οιστρογόνων.
ΑΣΚΗΣΗ: Η σωματική δραστηριότητα επηρεάζει θετικά τη γονιμότητα όταν συνδυάζεται με απώλεια βάρους σε παχύσαρκες ή υπέρβαρες γυναίκες, ενώ ελαφρώς θετικά επηρεάζει και τη γονιμότητα γυναικών φυσιολογικού βάρους. Ωστόσο, η υπερβολική δραστηριότητα, όπου η ενέργεια που καταναλώνεται μέσω της άσκησης υπερβαίνει την ενεργειακή πρόσληψη, δηλαδή την ενέργεια που παίρνουμε από την τροφή, επηρεάζει αρνητικά το αναπαραγωγικό σύστημα και τη γονιμότητα. Το ίδιο ισχύει και για τους άνδρες.
ΚΑΠΝΙΣΜΑ: Επηρεάζει αρνητικά τόσο την ωοθυλακιορρηξία της γυναίκας όσο και την ποιότητα και την ποσότητα του σπέρματος του άνδρα.
ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ: Περιβαλλοντικές τοξίνες, διαλυτά απόβλητα καθώς και η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες και συγκεκριμένα φάρμακα είναι παράγοντες που δρουν ανασταλτικά στην προσπάθεια του ζεύγους να αποκτήσει παιδί.