Έχετε ελέγξει τον θυρεοειδή σας;

Για όλα φταίει ο θυρεοειδής;

Κούραση, ατονία, δυσκοιλιότητα, προβλήματα ύπνου, τάση για αύξηση του βάρους κ.ά. είναι μόνο μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που θα μας απασχολήσουν όταν ο θυρεοειδής μας υπολειτουργεί. Αν και πρόκειται για ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα υγείας, που εμφανίζεται πολύ συχνότερα σε γυναίκες, κυρίως όταν έχουν σχετικό οικογενειακό ιστορικό, συχνά η διάγνωσή του αργεί. Γιατί; Πολλές φορές τα συμπτώματα που δίνει είναι άτυπα, μπορεί δηλαδή να οφείλονται και σε άλλες καταστάσεις εκτός από την υπολειτουργία του θυρεοειδούς, και έτσι οι γιατροί ίσως αργήσουν να τα εκτιμήσουν, να τα διερευνήσουν και να τα αντιμετωπίσουν.

Έχουν αυξηθεί τα κρούσματα;

Πιθανώς, απαντούν οι ειδικοί. Ένας σημαντικός λόγος είναι το ατύχημα στον πυρηνικό αντιδραστήρα του Τσερνομπίλ (1986), μετά το οποίο έχει παρατηρηθεί αύξηση σε όλες τις παθήσεις του θυρεοειδούς. Δεν είναι όμως μόνο αυτό που παίζει ρόλο. Πλέον, υπάρχει πιο άμεση και συχνή διάγνωση ακριβώς επειδή γίνεται συχνότερος έλεγχος.

Ποιοι πρέπει να ελέγχουν τον θυρεοειδή;

Οι ενδοκρινολόγοι συστήνουν να γίνεται πλήρης έλεγχος για τη λειτουργία του θυρεοειδούς όταν υπάρχει οικογενειακή προδιάθεση, σε γυναίκες που προσπαθούν να κάνουν παιδί, είναι έγκυοι (στο πρώτο τρίμηνο) ή έχουν κάποια συμπτώματα που δεν εξηγούνται εύκολα, ακόμα κι αν είναι άτυπα. Για παράδειγμα, δεν χάνουν βάρος ενώ προσπαθούν, νιώθουν μεγάλη και ανεξήγητη κόπωση, έχουν προβλήματα με τον ύπνο, δυσκοιλιότητα κ.λπ. Επίσης, χρειάζεται να εξετάζουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς –σύμφωνα με τις οδηγίες τους γιατρού τους– όσοι πάσχουν από χρόνια νοσήματα ή βρίσκονται σε συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή (π.χ. με αντιαρρυθμικά, αντικαταθλιπτικά, χημειοθεραπεία, ορμόνες). Αυτό που τονίζουν οι ειδικοί είναι ότι όταν γίνεται πρώτη φορά αιματολογικός έλεγχος (και σε εγκύους) για τη λειτουργία του θυρεοειδούς χρειάζεται να ελεγχθούν και τα αντισώματα.

Πιο συχνός στις γυναίκες;

Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι τα ποσοστά του υποθυρεοειδισμού στις γυναίκες είναι διπλάσια από ό,τι στους άνδρες. Η δε θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (αυτοάνοση πάθηση του θυρεοειδούς, που υπολειτουργεί) είναι ακόμα πιο συχνή στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Συχνά σχετίζεται με ορμονικές αλλαγές, γι’ αυτό και εμφανίζεται στην εμμηνόπαυση ή σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, επίσης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή και μετά, αφού γεννήσει η γυναίκα, καθώς ο θυρεοειδής έχει κουραστεί να αποδίδει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με αποτέλεσμα στη συνέχεια να παρουσιάζει κόπωση.

Μπορεί ο γιατρός να μου πει απλώς να τον παρακολουθώ;

Όλοι χρειάζεται να παρακολουθούμε τον θυρεοειδή μας. Ακόμα και όταν η λειτουργία του φαίνεται φυσιολογική βάσει των αποτελεσμάτων, οι εξετάσεις πρέπει να επαναλαμβάνονται μία φορά τον χρόνο σε ανθρώπους με σχετική οικογενειακή προδιάθεση και κάθε δύο χρόνια στους υπόλοιπους. Αν από τις εξετάσεις υπάρχουν ενδείξεις, οι συστάσεις αλλάζουν. Για παράδειγμα, σε έναν άνθρωπο που δεν παραπονιέται για συμπτώματα, αλλά έχει κάποιες εργαστηριακές ενδείξεις σε σχέση με ένα πρόβλημα στον θυρεοειδή, μπορεί να μη δοθεί θεραπεία, αλλά ο γιατρός να του ζητήσει να τον ξαναδεί ύστερα από 3 ή 4 μήνες. Από την άλλη πλευρά, ίσως δοθεί θεραπεία με παράλληλο τακτικό έλεγχο όταν ο ειδικός δει ότι:

• υπάρχει ένας «κουρασμένος» θυρεοειδής

• οριακή TSH

• άτυπα συμπτώματα (που μπορεί να αποδίδονται και αλλού)

• ο ασθενής έχει οικογενειακό ιστορικό ή/και υψηλά θυρεοειδικά αντισώματα

• από τα υπερηχογραφικά στοιχεία, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν υψηλά αντισώματα, φαίνεται ότι υπάρχει φλεγμονή

Οι όζοι θέλουν πάντα θεραπεία;

Παλαιότερα, οι ειδικοί θεωρούσαν ότι έπρεπε να δίνουν θυροξίνη σε κάθε περίπτωση, γιατί έτσι δεν θα μεγάλωναν οι όζοι. Πλέον, έχει αποδειχθεί ότι η εξέλιξη του μεγέθους των όζων συμβαίνει ανεξαρτήτως θυροξίνης. Άλλωστε, αποδεδειγμένα δεν είναι σκόπιμο να δίνεται άκριτα θυροξίνη όταν δεν υπάρχει ταυτόχρονα και υποθυρεοειδισμός, εκτός από όζους, γιατί είναι πιθανό να προκληθούν καρδιολογικές παρενέργειες. Αυτό που συστήνουν πλέον οι ενδοκρινολόγοι είναι, εφόσον ο θυρεοειδής λειτουργεί κανονικά, ο ασθενής να παρακολουθείται σε τακτά χρονικά διαστήματα, υπερηχογραφικά και με κάποιες αιματολογικές εξετάσεις.

Θα μπορέσω κάποτε να σταματήσω το χάπι;

Ο υποθυρεοειδισμός δεν αποκαθίσταται και έτσι η αγωγή πρέπει να συνεχίζεται εφ’ όρου ζωής και βέβαια να ελέγχεται (με εξετάσεις, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού) και να προσαρμόζεται, αν χρειάζεται. Η μόνη περίπτωση να διακοπεί η αγωγή είναι σε παιδιά και εφήβους, επειδή οι γιατροί δεν θέλουν να τα αφήνουν ακάλυπτα (κυρίως στην εφηβεία, όπου υπάρχει πολύ στρες). Όταν πια ενηλικιωθούν, κάνουν μια διακοπή για λίγους μήνες και στη συνέχεια ελέγχουν με αιματολογικές εξετάσεις αν χρειάζονται ακόμα τη θεραπεία. Σε αρκετές περιπτώσεις, έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να είναι καλά και χωρίς αυτήν.

---

Ευχαριστούμε την ενδοκρινολόγο-διαβητολόγο Αναστασία Δεμπεγιώτη για τη συνεργασία της.